Pismo skierowane do Ministra Nauki Dariusza Wieczorka w sprawie propozycji zmian w Ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce

Warszawa, 30.04.2024 roku

Szanowny Pan
Dariusz Wieczorek
Minister Nauki

Szanowny Panie Ministrze,

Rada Szkolnictwa Wyższego i Nauki ZNP i Krajowa Sekcja Nauki NSZZ „Solidarność” przedstawiają wspólnie uzgodnione propozycje zmian w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.

Panie Ministrze, jako najliczniejsze reprezentacje związkowe na uczelniach i w instytutach badawczych uważamy, że słuszna decyzja o wprowadzeniu zmian w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, nie przyniesie efektu, dopóki nie rozwiąże się problemu żenująco niskiego finansowania szkolnictwa wyższego i nauki. Rozwiązaniem tego problemu jest systemowe powiązanie nakładów na szkolnictwo wyższe i naukę ze wzrostem PKB i jednocześnie powiązanie wynagrodzeń wszystkich pracowników szkolnictwa wyższego i nauki z obiektywnym wskaźnikiem płac jakim jest średnie wynagrodzenie w gospodarce. Od czasu transformacji ustrojowej rządzący dwukrotnie zmieniali ustawy dotyczące szkolnictwa wyższego i nauki. Jednak w żadnej nie zagwarantowali systemowego powiązania nakładów na szkolnictwo wyższe i naukę, w tym wynagrodzeń pracowników tego sektora, z rozwojem gospodarczym kraju mierzonym wzrostem PKB i średnim wynagrodzeniem w gospodarce.

Panie Ministrze, z wieloletnich naszych doświadczeń wynika, że bez zmian systemowych w finansowaniu szkolnictwa wyższego i nauki, kolejne zmiany w ustawie nie przyniosą zakładanych efektów. Szkolnictwo wyższe i nauka to nie koszt w budżecie państwa, lecz inwestycja w rozwój gospodarczy naszego państwa i w przyszłość wszystkich obywateli. Nauka i szkolnictwo wyższe, stanowiące najbardziej prorozwojowe we współczesnym świecie dziedziny życia społeczno-gospodarczego, nie były w wystarczającym stopniu beneficjentami transformacji ustrojowej i głębokich przeobrażeń gospodarczych w Polsce po roku 1989. Środowisko akademickie uważa, że w interesie społeczeństwa i Państwa Polskiego jest znaczące zwiększanie nakładów na szkolnictwo wyższe i naukę. Wieloletnie zaniedbania w finansowaniu dotyczące np. poziomu wynagrodzeń pracowników nauki i szkolnictwa wyższego w relacji do średniej krajowej spowodowały pogłębienie trudnej sytuacji finansowej podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki, przyczyniając się zarazem do dalszego dramatycznego zwiększania się dystansu płacowego pomiędzy wynagrodzeniami obowiązującymi w szkolnictwie wyższym i nauce oraz w pozostałych sektorach gospodarki i utraty najcenniejszych pracowników uczelni. Uważamy, że nadszedł czas na podjęcie decyzji o znaczącym zwiększeniu nakładów finansowych na szkolnictwo wyższe i naukę z budżetu państwa, w tym na wzrost wynagrodzeń pracowników uczelni i instytucji naukowych i zapisanie systemowego wzrostu w ustawie, dlatego też wspólnie przedstawiamy najważniejsze propozycje zmian.